ارزیابی رابطه ی محیط اجتماعی و کالبدی خیابان به مثابه فضای اجتماعی و تفریحی با مقایسه ی خیابان کاشانی کرمانشاه و خیابان پایسداران سنندج

پاسخگویی به نیاز های اجتماعی انسان و تأمین فرصت های لازم درزمینه ی کسب تجارب اجتماعی وی، مستلزم وجود فضا و قرارگاه کالبدی است و با تغییر نگرش به خیابان از فضایی تجاری و عبوری به فضایی اجتماعی و تفریحی می توان ظرفیتی برای پاسخ به جنبه ی اجتماعی حیات انسان در جوامع شهری فراهم نمود، لذا هدف اصلی این تحقیق شناسایی رابطه ی فضای کالبدی و اجتماعی است که می توان با شناخت این هدف، عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری روابط اجتماعی را شناسایی و تقویت نمود. بدین منظور دو خیابان شهری؛ یکی خیابان آیت ا.. کاشانی در شهر کرمانشاه و دیگری خیابان پاسداران در شهر سنندج انتخاب شده اند که از مهم ترین محورهای تجاری هر یک از شهر های مذکور هستند و همواره جمعیت قابل توجهی به آن ها مراجعه می کنند. تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و با روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و برداشت های میدانی و تهیه ی پرسشنامه انجام شده است. مدل انتخاب شده، روش تحلیل شبکه ای anp است که محقق را قادر می سازد تا با در نظر گرفتن سطح وسیعی از عوامل متعدد و ارتباطات درون و برون شبکه ای، ابتدا میزان تأثیر هر یک از عوامل فرمی، فعالیتی و معنایی را بر خلق فضایی اجتماعی مشخص نموده و پس ازآن دلایل برتری هر یک از خیابان های موردمطالعه نسبت به یکدیگر را مورد مقایسه و شناسایی قرار دهد. نتیجه ی تحلیل مذکور بیان داشته که فعالیت و عملکردهای شهری و انسانی مهم ترین عامل در جذب جمعیت به فضا می باشند و پس ازآن عوامل ادراکی و احساسی که همان بعد معنایی هستند عامل بسیار مهمی در جذب جمعیت به این دو فضای شهری بوده است. عوامل کالبدی و محیطی در این دو خیابان در سطح کاملاً مناسب قرار ندارند و تأثیر مستقیم به سزایی بر خلق فضای اجتماعی نداشته اند. با مقایسه ی دو خیابان، مشخص شده است که خیابان پاسداران با امتیاز 0.63 در برابر امتیاز 0.37 خیابان کاشانی توانسته به طور نسبی درزمینه ی خلق فضای اجتماعی موفق تر عمل نماید که البته این موفقیت نسبی بوده و هر دو خیابان نیازمند برخی اقدامات در جهت بهبود وضعیت کنونی هستند که درنهایت راهکارهایی در این زمینه ارائه شده است. نتیجه بیان می دارد که کیفیت بالای کالبدی به تنهایی نمی تواند خلق فضای اجتماعی را تضمین نماید و در صورت برنامه ریزی ساخت محیط کالبدی باکیفیت، خوانا، ایمن، در دسترس و نفوذپذیر، اجتماع پذیر و جذاب در کنار توجه به ابعاد معنایی و فعالیتی محیط، می توان سبب خلق فضای موفق اجتماعی-تفریحی شد.